• Dr. Pandhari Gutte

कोणत्याही समाजाचा अभ्यास करताना आपल्याला त्या समाजातील लोकसंख्येचा विचार करावा लागतो. लोकसंख्येतील स्त्री-पुरुष आणि या घटकांचा अभ्यास त्यासाठी महत्त्वाचा असतो. ग्रामीण समुदायात स्त्री पुरुषांच्या बरोबरीने काम करत असते. समाजरूपी रथाची दोन चाके जर सक्षम असतील तर समाजरूपी परत आपली प्रगती करू शकतो. म्हणून ग्रामीण समुदायातील स्त्रियांची सद्यस्थिती कशी आहे हे समजावून घेता यावे यासाठी हा प्रयत्न केला आहे. भारतीय ग्रामीण समाज हा शहरी समुदायाच्या तुलनेत विकासामध्ये मागे असलेला दिसून येतो. याचे कारण म्हणजे ग्रामीण स्त्रियांवर लादलेले निकृष्ट प्रतीचे जीवन हे होय. पुरुष प्रधान ग्रामीण समाजात स्त्रियांना दुय्यम स्थान दिले जाते. प्राचीन काळात हिंदू धर्मात स्त्रियांना देवतेचे स्थान दिले असले तरी नंतर त्यात बदल होत गेला तिला दाशी समजण्यात येऊ लागले. ग्रामीण समुदाय आहेत याची प्रचिती येण्यास सुरुवात झाली. ग्रामीण स्त्री ही अबला आहे, तिचे कार्यक्षेत्र चूल आणि मूल इतकेच आहे असे नंतर समजण्यात येऊ लागले. भारतीय संविधानाने आज जरी तिला अधिकार दिले असले तरी ग्रामीण भागातील स्त्रियांना याची कितपत माहिती आहे हा संशोधनाचा विषय आहे. त्यामुळे ग्रामीण स्त्रियांची सामाजिक व राजकीय स्थिती कशी आहे हे समजावून घेण्याचा प्रयत्न केला आहे. याची उद्दिष्टे आहेत ती खालील प्रमाणे.

ग्रामीण स्त्रियांची सामाजिक व राजकीय सद्यस्थिती आणि आव्हाने, उपाय योजना.

"Gramin Shriyanchi Samajik v Rajkiy Sadyastithi Avhane aani Upay Yojana", International Journal of Emerging Technologies and Innovative Research (www.jetir.org), ISSN:2349-5162, Vol.7, Issue 2, page no.116-118, February-2020, Available :http://www.jetir.org/papers/JETIRDK06040.pdf

"Gramin Shriyanchi Samajik v Rajkiy Sadyastithi Avhane aani Upay Yojana", International Journal of Emerging Technologies and Innovative Research (www.jetir.org | UGC and issn Approved), ISSN:2349-5162, Vol.7, Issue 2, page no. pp116-118, February-2020, Available at : http://www.jetir.org/papers/JETIRDK06040.pdf